130 yıldır kullanılan kilogram bugünden itibaren değişti

TM Dijital Haber Merkezi

Bilim insanları, bilimde kullanılan 7 temel ölçü biriminden 4’ünün tanımını, ışık hızı gibi evrensel fiziki sabitlere bağlamak amacıyla değiştirme kararı almıştı. Bunlardan biri olan kilogram bugünden itibaren Planck Sabiti (h) üzerinden tanımlanacak.

1889’da Paris’te toplanan Uluslararası Tartılar ve Ölçüler Genel Konferansı’nda kabul edilen kilogramın orijinal prototipi (Le Grand K/Büyük K), Paris’in dışındaki Breteuil ilçesinde kilitli bir kasada hava geçirmez üç fanusun içinde tutuluyor.

Büyük K’nın kilogramının yüzde 90’ı platin, yüzde 10’u iridyumdan oluşuyor. Her ülkede bu orijinal kilogramın bir kopyası var ve ölçüm mevzuatları ona göre ayarlanıyor. Ancak bu kopyalar orijinaliyle karşılaştırma için her 40 yılda bir Paris’e gönderildiğinde, elementlerin ömürleri gereği hem kopyaların hem de orijinalin değiştiği sonucuna varıldı.

Orijinal, aradan geçen zamanda 50 mikrogram kayba uğradı; yani 50 milyonda bir oranında zayıfladı.

BUGÜNDEN İTİBAREN ARTIK SABİT

Bugünden itibaren kilogram başka bir nesne tarafından değil, Planck’ın sabiti olarak bilinen doğanın temel bir özelliği tarafından yeniden tanımlanacak. Işığın hızı gibi, Planck’ın sabitinin değeri dalgalanamaz.

Gaithersburg, MD’deki Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü’nden (NIST) Fizikçi Stephan Schlamminger, “Fiziksel bir nesnenin aksine, temel bir sabit Dünya’da, Mars’ta veya Andromeda galaksisinde bile değişmez.” dedi.

BU GEÇİŞ GÜNDELİK HAYATI ETKİLEMİYOR

Birçoğumuz geçişi fark etmeyeceğiz. Markette 4 kiloluk bir tavuk veya yarım kiloluk bir çay tamamen aynı kalacaktır.

CEP TELEFONUNDAN UZAY ARAÇLARINA BİRÇOK ALANI ETKİLİYOR

Nano teknolojiden uzay bilimlerine dek en karmaşık bilimsel çalışmalarda eski kilogram kullanılıyordu. İlk orijinal kilogramın hatalı olması halinde bu çalışmaların da hatalı olması kaçınılmaz hale gelebilir. Dolayısıyla bilim insanları kilogramı kesin bilinen bir fiziksel sabite bağlamak gerektiği kanısına vardı. 2016 yıllarında başlayan araştırma, 2018’e kadar devam etti ve bugün ise resmen yürürlüğe girdi.

Yeni kilogram, adını fizikçi Max Planck’tan alan ve kuantum fiziğinden bilinen Planck Sabiti (h) oldu. Birimi kg m²/s olan Planck Sabiti, ışık içerisindeki en küçük enerji topluluğu olan fotonların enerji ile frekansları arasındaki sabit orandır.

Kilogramın yanı sıra Amper, Kelvin ve Mol’un de tanımı bugünden itibaren değişti.