18 yaş öncesi sigortalılık prim gününü yükseltiyor

Ne zaman emekli olunacağını ve emeklilik şartlarını belirleyen en önemli unsur ilk kez sigortalı olunan tarihtir. Sosyal güvenlik sistemimizde iki kez çok önemli değişimler olduğu ve emeklilik şartları değiştirildiği için ilk kez sigortalı olunan tarihe göre emeklilik şartları farklılık gösteriyor. Çocuklarının geleceklerini düşünen pek çok aile, çocukları 18 yaşına girmeden önce sigortalılıklarını başlatıyorlardı. Ancak şuanki mevzuat uyarınca 18 yaş öncesi sigortalı olarak gösterilenlerin sigorta giriş tarihi 18 yaşına girdikleri gün olarak belirleniyor. Yani şu an için 18 yaş öncesi sigortalı olmanın, süre bakımından bir avantajı bulunmuyor. 

AİLELER SİGORTALATIYOR 

Ancak 18 yaşından önce sigortalı olunan tarih, emeklilik için gerekli yaş ve prim ödeme gün sayısının belirlenmesinde önemli. Ailelerin bu nedenle ilk kez sigortalı olunan tarihe göre kademeli geçişte halen bir iki yaş daha erken emekli olmak mümkün olduğu için çocuklarını sigortalatmaya çalıştığını biliyoruz. Ancak 2008 reformu öncesinde fiili çalışmaya dayanmayan sahte sigortalılıklar iptal edildi. Dolayısıyla çocuklar eğer gerçekten çalışmışlarsa sigorta girişlerini yaptırmak gerekiyor. Diğer yandan emeklilik için sigorta girişi tek başına yeterli değil, kademeli geçiş prim gün sayısına göre emekli olunacak tarihi belirliyor. Dolayısıyla yalnızca sigorta girişi yaptırmanın bir esprisi yok.

Suistimallerin engellenmesi amacıyla düzenleme yapıldı

SİGORTALILIK süresinde 18 yaş şartı, muhtemel suiistimallerin önüne geçilmek amacıyla 1981 yılından itibaren uygulanıyor. Aileler o yıllarda emeklilikte yaş şartı olmadığı için çocuklarının prim ödeme gün sayılarını ve sigortalılık sürelerini bir an önce doldurmaları adına çoğu kez çocuklarını gerçekten çalışmıyor olmalarına rağmen sigortalı gösteriyorlardı. Durum böyle olunca 15 yaşında sigortalılık süresi işlemeye başlayan bir sigortalı kadının 20 yıl sonra yani 35 yaşında emekli olma hakkı doğuyordu. Söz konusu suiistimallerin engellenmesi adına 1981 yılında bu konuda değişiklik yapıldı. 01.04.1981 tarihinden sonra 18 yaş öncesi sigortalılık, sigortalılık süresini başlatmadı yalnızca prim ödeme gün sayısına eklendi.

Yaş şartından önce daha avantajlıydı

Değİşİklİkler sonrası 1999’da emeklilik şartları arasına yaş da eklenince, 18 yaş öncesi sigortalılık süresinin eskisi kadar önemi kalmadı. Yaş şartı olmadan önce sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısını dolduran kişiler emekli olabiliyordu. Böyle olunca 18 yaşında sigortalılık süresi başlayan bir kişinin avantajı oluyordu. Ancak bugün emeklilikte sigortalılık süresiyle birlikte yaş şartı da var. Çoğu kez yaş şartı yerine getirilince sigortalılık süresinin de zaten dolduğu görülüyor.

Hangi tarih dikkate alınıyor?

ÖRNEĞİN; 1 Ocak 1990 doğumlu bir kişinin 1 Ocak 2007 tarihinde sigortalı olması halinde 1 Ocak 2008 tarihine kadar geçen süreler bu kişinin prim ödeme gün sayısına ekleniyor. Ancak bu kişinin ilk kez sigortalı olduğu tarih olarak 1 Ocak 2008, yani 18 yaşını doldurduğu tarih dikkate alınıyor. Bu kişinin emeklilik için tabi olduğu yaş ve prim ödeme gün sayısı şartları ise 1 Ocak 2007’deki sigorta girişine göre belirleniyor. Dolayısıyla yalnızca sigortalılık süresi açısından 1 Ocak 2008 tarihi esas alınıyor, ancak emeklilik için gerekli yaş ve prim ödeme gün sayısı belirlenmesinde 1 Ocak 2007 tarihi dikkate alınıyor.